Rừng thường xanh trên núi đá – Nguồn: http://www.xuanlien.org.vn/
Khu BTTN Xuân Liên được thành lập năm 2000, có tổng diện tích 23.815,5 ha. Hệ động, thực vật Khu bảo tồn rất phong phú và đa dạng, với nhiều loài nằm trong sách đỏ Việt Nam và thế giới; có giá trị về khoa học và du lịch sinh thái.
Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên thuộc địa giới hành chính huyện Thường Xuân, cách Thành phố Thanh Hoá 65 km về hướng Tây Nam với toạ độ địa lý: 19o052′ – 20o002′ độ vĩ Bắc; 104o058′ – 105o015′ độ kinh Đông.
Khu BTTN Xuân Liên nổi tiếng với khu hệ động thực vật rừng phong phú và đa dạng, với các kiểu rừng kín thường xanh ẩm nhiệt đới đặc trưng cho miền Bắc Việt Nam. Giới nghiên cứu chuyên môn đánh giá Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên là khu rừng nguyên sinh có nhiều loại cây quý có tuổi đời hàng ngàn năm, đã có trong hồ sơ cây di sản Việt Nam đang được bảo vệ nghiêm ngặt và được bảo tồn nguồn gien quý hiếm. Ngoài những cây cổ thụ hàng ngàn năm tuổi được ghi vào sách đỏ, rừng nguyên sinh Xuân Liên còn có nhiều loài phong lan rực rỡ và hàng trăm loại cây dược liệu quý khác.
Hệ thực vật Khu BTTN Xuân Liên đã xác định được 1.142 loài, 620 chi và 180 họ. Trong đó ngành mộc lan đa dạng nhất, chiếm 87,3% tổng số loài của khu vực nghiên cứu. Trong kết quả nghiên cứu hệ thực vật Khu BTTN Xuân Liên đã xác định được 3 loài mới cho khu hệ thực vật Việt Nam.
Khu BTTN Xuân Liên ghi nhận 80 loài thú thuộc 26 họ, 9 bộ. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu, tổng hợp và thống kê cho thấy, Khu BTTN Xuân Liên có 192 loài chim thuộc 41 họ, 15 bộ. Tại đây có 41 loài bò sát thuộc 11 họ, 2 bộ. Đáng chú ý, có 12 loài là ghi nhận mới cho Khu BTTN và tỉnh Thanh Hóa… Về các loài lưỡng cư, kết quả nghiên cứu, tổng hợp và thống kê ở Khu BTTN Xuân Liên có 36 loài thuộc 7 họ, 2 bộ. Trong đó có 9 loài ghi nhận mới cho tỉnh Thanh Hoá…
Rừng hỗn giao gỗ-tre nứa – Nguồn: http://www.xuanlien.org.vn/
Bên cạnh giá trị nguồn tài nguyên rừng, tài nguyên mặt nước ở đây cũng là một loại hình tài nguyên du lịch quý giá, có sức hấp dẫn du lịch rất lớn. Điển hình là hồ Cửa Đạt có diện tích mặt nước 2.828,6 ha, gắn với Công trình Thủy lợi – Thủy điện Cửa Đạt và là một trong những hồ nước lớn ở Việt Nam. Đồng thời, có nhiều cửa sông, suối đổ ra lòng hồ với nhiều thác nước tự nhiên đẹp.
Tài nguyên du lịch mặt nước này là tiềm năng vô tận đối với các hoạt động vui chơi giải trí, thư giãn và có sức hấp dẫn du lịch rất lớn. Trong vùng có rất nhiều điểm thác nước đẹp, là những thắng cảnh tự nhiên có giá trị chưa được khai thác như: Thác 7 tầng, thác Tiên, thác Tạt mú-Tạt mù… Trong số các thác này, có những thác có chiều cao tới 200m, chia thành nhiều bậc tạo thành những hình ảnh thiên nhiên rất thú vị.
Bên cạnh thiên nhiên là yếu tố con người. Từ xưa, đồng bào dân tộc anh em sinh sống quanh khu bảo tồn chủ yếu là người Mường, Thái vẫn lưu giữ được nhiều phong tục tập quán, nếp sống, nếp sinh hoạt truyền thống độc đáo, tốt đẹp… Tất cả các yếu tố tài nguyên tự nhiên và nhân văn giàu giá trị sẽ là cơ sở cho việc phát triển các hoạt động du lịch sinh thái và sinh thái cộng đồng.
Nguồn: Cục BTTN & ĐDSH
